top of page

μάστρε πεθαίνω, ζήτω η Ελλάς

ΜΕ ΤΗΝ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΟΜΑΔΑ

ueodosia kai maria

μάστρε πεθαίνω, ζήτω η Ελλάς
1/18
ΚΥΠΡΟΣ: ΣΤΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ
ΕΝΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ Α΄ ΤΑΞΗΣ
Λεξικό βασισμένο σε τραγούδια
Η ομάδα των λεξικογράφων ετοίμασε ένα πολύ χρηστικό λεξικό. Ας το γνωρίσουμε: Βασίζεται σε λέξεις που βρίσκονται σε κυπριακά τραγούδια:
Α
Αφτέλλιες: βδέλλες
Η βρύση των Πεγειώτισσων
εγέμωσεν αφτέλλες
Γ
Γιαλλουρούδα γαλανομάτα
"Τζαι επιάσαμε μες στην καρκιάν
τα λόγια που μου είπες, γιαλλουρούδα μου" (από την Τηλλυρκώτισσα)
Μ
μιτσής (ο) και μιτσιά (η) και μιτσί (το) ουσ. (πληθ. αρσ. οι μιτσιοί {μιchοί} θηλ. οι μιτσιές {μιchές} τα μιτσιά {μιchιά}) ο μικρός, η μικρή, το μικρό
Από το τραγούδι: ΤΤζιειν το μιτσίν το τρίμματον: Εκείνο το μικρό το όμορφο
Ν
Νάκκον : ακόμη λίγο ή παρά λίγο
("Στον Άγιο Δομέτιον ειπάσιν άλλο νάκκον"... από το τραγούδι "ΕΚΑΤΟ ΛΟΓΙΩΝ ΤΟΠΟΙ"
Π
Παλλούρα
"Αγιά Μαρίνα τζιαι Τζιυρά γίνειν, ξερή παλλούρα" Από το τραγούδι "ΕΚΑΤΟ ΛΟΓΙΩΝ ΤΟΠΟΙ"
Η παλλούρα ήταν φυτό γνωστό από τα αρχαία χρόνια. Η ονομασία της μάλιστα διατηρήθηκε στην Κύπρο, αφού κατά την Αρχαιότητα ονομαζόταν παλίουρος. Αναφέρεται τόσο από τον Διοσκουρίδη όσο και από τον Θεόφραστο. Ο πρώτος μάλιστα αναφέρει ότι το φυτό ήταν φαρμακευτικό, τον δε καρπό του χρῶνται πρός βῆχας οἱ ἰατροί κόπτοντες· ἔχει γάρ γλισχρότητα καί λίπος ὥσπερ τό τοῦ λίνου σπέρμα...
Παλαιότερα τα ακανθώδη κλαδιά του θάμνου αυτού εχρησιμοποιούντο, για περιφράξεις κήπων και υποστατικών.
Παλλούρα και κονναρκά (ο δε καρπός της κόνναρον) ονομάζεται στην Κύπρο και το φυτό ζίζυφος ο λωτός (Zizyphus lotus), επίσης της οικογένειας των Ραμνωδών.
Από την ονομασία του πολύ συνηθισμένου στην Κύπρο αυτού φυτού, προήλθαν πολλά τοπωνύμια σ' ολόκληρο το νησί, όπως Παλλούρα, Παλλουρκά, Παλλουρκώτισσα (Παλλουριώτισσα), Παλλουρόκαμπος κλπ. Φυτώνυμο, από το φυτό αυτό, είναι και το επώνυμο της Παναγίας Παλλουριώτισσας.
Φ
Φαράζω : τρομάζω
"φτάνουσιν στον Ασώματον μα κάποιοι τα φαράσαν"
φκάλλω ρ. (έφκαλα) βγάζω
Η βρύση των Πεγειώτισσων
εγέμωσεν αφτέλλες
μα το νερόν της εν καλόν
φκάλλει όμορφες κοπέλες.
bottom of page