ΜΕ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΨΥΧΗ
Η ΚΥΠΡΟΣ ΣΤΟΥΣ ΑΡΧΑΙΟΥΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ( πηγή εδώ.)
Ο Όμηρος αναφέρεται στην Κύπρο τόσο στην Ἰλιάδα, μιλώντας για τον περίφημο θώρακα που ο βασιλιάς της Κύπρου Κινύρας δώρισε στον Αγαμέμνονα, όσο και στην Ὀδύσσεια, όπου ο Δμήτωρ Ἰασίδης εμφανίζεται ως βασιλιάς της Κύπρου και φίλος από φιλοξενία του Οδυσσέα και η Αφροδίτη ντύνεται και στολίζεται στον πανελλήνια ονομαστό ναό της στην Πάφο.
Οι οικιστικοί μύθοι ανάγουν την ίδρυση των κύριων βασιλείων της Κύπρου στους αμέσως μετά τον Τρωικό πόλεμο χρόνους από Ομηρικούς ήρωες. Τους έχουν απαθανατίσει –πέρα από την ολοζώντανη ανά τους αιώνες προφορική Κυπριακή παράδοση– αρχαίες πηγές πάμπολλες, από τον Πίνδαρο και τον Ευριπίδης τον Ισοκράτη και τον Αριστοτελικό Πέπλον, τον Στράβωνα και τον Παυσανία, τον Πλούταρχο και –πιο αναλυτικά– τον Αλεξανδρινό Λυκόφρονα στην περίφημη Ἀλεξάνδραν του. Ο Τεῦκρος ὁ Τελαμώνιος, ο περίφημος Ομηρικός τοξότης, μη μπορώντας μετά την επιστροφή στην πατρίδα να αντέξει τις κατηγόριες του πατέρα του πως σκόπιμα δεν εμπόδισε τον αδελφό του Αίαντα να αυτοκτονήσει, παίρνει τους πιο στενούς του εταίρους και κατευθύνεται προς ανατολάς, αποβιβάζεται στην έκτοτε καλούμενη Ἀχαιῶν ἀκτή, στην κατεχόμενη σήμερα Καρπασία, κατηφορίζει στον εύφορο κόλπο της σημερινής Αμμοχώστου και θεμελιώνει το πιο ένδοξο βασίλειο της αρχαίας Κύπρου, τη Σαλαμίνα.
Στον Τεύκρο αναφέρεται και ο Ισοκράτης στο εγκώμιό του Ευαγόρας, 18: " Τεῦκρος δὲ τῆς τε τούτων (δηλ. του Αίαντα και του Αχιλλέα) συγγενείας ἄξιος καὶ τῶν ἄλλων οὐδενὸς χείρων γενόμενος, ἐπειδὴ Τροίαν συνεξεῖλεν, ἀφικόμενος εἰς Κύπρον Σαλαμῖνά τε κατῲκισεν ὁμώνυμον ποιήσας τῆς πρότερον αὕτῷ πατρίδος οὔσης, καὶ τὸ γένος τὸ νῦν βασιλεῦον κατέλιπεν".
Ο Ἀγαπήνωρ, ο οποίος ηγείται των Αρκάδων στην Τροία κατά τον Όμηρο, επιστρέφοντας στην πατρίδα του μετά την άλωση της πόλης, εξοκέλλει στη δυτική ακτή της Κύπρου και γίνεται οικιστής της Νέας Πάφου και ιδρυτής του ιερού της Αφροδίτης στην Παλαίπαφο.
Ο Αχαιός Κηφεὺς και ο Λάκων Πράξανδρος (πολεμιστές και αυτοί στην Τροία κατά τον Λυκόφρονα) ιδρύουν την Κερύνεια και τη Λάπηθο.
Οι γιοί του Θησέα Ἀκάμας –που δίνει το όνομά του σε όρος και ακρωτήριο της βορειοδυτικής Κύπρου– και Δημοφῶν ή / και ο Φάληρος ιδρύουν την Αίπεια / Σόλους, κι ο εγγονός του Ακάμαντα Χύτρος τους Χύτρους.
Προσμαρτυρούν ο Στράβων για τη –Λακώνων κτίσμα καὶ Πραξάδρου– Λάπηθο, ο ίδιος για το –Ἀργείων κτίσμα– Κούριο και ο Ηρόδοτος (τον 5ον ήδη αι. π.Χ.) για τους Κουριείς οι οποίοι λέγονται Ἀργείων εἶναι ἄποικοι, ο Αριστοτελικός Πέπλος «για τον θαμμένο στη Σαλαμίνα της Κύπρου Τεύκρο» και «για τον Αγαπήνορα» τον θαμμένο στην Πάφο.
Προσμαρτυρούν επίσης αδιάψευστα τα πλούσια αρχαιολογικά ευρήματα σε κάθε γωνιά της Κύπρου· τα πανάρχαια έργα της τέχνης του λόγου· τα πορίσματα της Γλωσσολογίας
(για την Κυπρομινωική και την Κυπροσυλλαβική γραφή, και την Αρκαδοκυπριακή διάλεκτο κυρίως,
όπως στο αριστουργηματικό επίγραμμα από τους Γόλγους, με τὸ Γράσθι, [Ϝά]ναξ, κὰ(π) πῶθι· Ϝέπο(μ) μέγα μή ποτε Ϝείσης του πρώτου στίχου να παραπέμπει εντυπωσιακά στην παροιμία
«μεάλον βοῦκκον βάλε τζιαὶ μεάλον λόον μὲν πεῖς»)·
προσμαρτυρούν ακόμα αδιάψευστα τα διαχρονικά ιστορικά δεδομένα και τα πάμπολλα πανάρχαια τοπωνύμια που παρά τις επάλληλες περιόδους δουλείας επιβιώνουν ανά τις χιλιετίες μέχρι σήμερα στην Κύπρο, οδηγώντας στο αναμφισβήτητο συμπέρασμα για μαζική εγκατάσταση Αχαιών, οι οποίοι αφομοιώνουν βαθμιαία τους αυτόχθονες Ετεοκυπρίους και θεμελιώνουν τον βαθύρριζο και πολύκλαδο Ελληνικό πολιτισμό του νησιού.
Ονομαστό είναι το Προοίμιο των Κυπρίων ἐπῶν, που διέσωσε ο αρχαίος σχολιαστής στην Ἰλιάδα και φαίνεται να αποτελεί την πρώτη οικονομική ερμηνεία του πολέμου:
Ήταν κάποτε που μύριες φυλές ανθρώπων στη γη περιπλανιόνταν
κι ανείπωτα βαραίναν της βαθύστερνης της γης τα πλάτη.
Σαν είδε ο Δίας τη σπλαχνίστηκε και στο σοφό μυαλό του
έβαλε να ξαλαφρώσει απ' ανθρώπους την παντοτρόφα γη
του Τρωικού ανάβοντας πολέμου τη μεγάλη αμάχη,
για να αδειάσει με τον θάνατο το βάρος. Και στην Τροία
οι ήρωες σκοτώνονταν. Και του Δία το θέλημα τελούνταν.
Το νησί της Αφροδίτης μνημονεύεται επίσης στη σκηνή στολισμού της Πανδώρας στο Ἔργα καὶ Ἡμέραι του Ησιόδου:
Στην Κύπρο τότε φτάνοντας μέσ’ στον ναό τον μυρωμένο μπήκε
στην Πάφο, όπου τέμενος κι ευωδιαστός ναός της είναι·
εδώ αφού μπήκε αυτή τις στραφτερές έκλεισε πόρτες.
Και τότε οι Χάριτες την έλουσαν και την αλείψαν λάδι
θεϊκό, όπως αρμόζει στους θεούς που αιώνιοι είναι,
με θεϊκό γλυκόλαδο, γι’ αυτή αρωματισμένο που ήταν.
Κι όταν ωραία στο σώμα όλα φόρεσε τα όμορφα τα ρούχα
και με χρυσαφικά στολίστηκε η φιλόγελη Αφροδίτη
έσπευσε για την Ίδη αφήνοντας τη μυρωμένη Κύπρο (…).
Πηγή: Ανδρέας Ι. Βοσκός, ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΪΚΗ ΕΠΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ (ΜΕ ΕΠΟΠΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ) Από τον ιστοχώρο του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Κύπρο.