ΝΗΣΙ ΑΓΑΠΗΜΕΝΟ

Οι οικιστικοί μύθοι ανάγουν την ίδρυση των κύριων βασιλείων της Κύπρου στους αμέσως μετά τον Τρωικό πόλεμο χρόνους από Ομηρικούς ήρωες. Ανάμεσά τους ο Αχαιός Κηφεύς και ο Λάκων Πράξανδρος, πολεμιστές κι αυτοί στην Τροία κατά τον αλεξανδρινό ποιητή Λυκόφρονα, ιδρύουν την Κερύνεια και τη Λάπηθο. Λακώνων κτίσμα και Πραξάνδρου είναι κατά τον γεωγράφο Στράβωνα (και άλλους) η πόλη Λάπαθος (αλλού και Λάπεθος), πιο γνωστή ήδη στην αρχαιότητα ως Λάπηθος (και Λάπιθος), και η μαρτυρία του συνεπικουρείται από την προφορική τοπική παράδοση και από τη γειτνίαση με την Κερύνεια, η οποία, κατά την τοπική παράδοση, κτίστηκε από τον Κηφέα και τους Αχαιούς συντρόφους του και ονομάστηκε έτσι από την ομώνυμη Αχαϊκή πόλη.

Ο Λυκόφρων αναφέρει ότι ο Κηφεύς είναι απ’ Ωλένου Δύμης τε και Βουραίοισιν ηγεμών στρατού (: από τις πόλεις Ώλενο, Δύμη και Βούρα, που γειτνιάζουν με την Κερύνεια). Κατά τον Παυσανία: Δύμη μεν προς Ήλιδος πρώτη, μετά δε αυήν Ώλενος (…) και Τρίτεια (…) και Αίγιον και Κερύνεια και Βούραι (και η Βούρα και τα Βούρα στη συνέχεια), επὶ ταύταις δε Ελίκη και Αιγαί τε και Αίγειρα και Πελλήνη. (...) μετά δε Ελίκην (…) ήξεις εις πόλισμα Κερύνειαν (…) υπέρ την λεωφόρον εν όρει, της οποίας το όνομα ήδυνάστης επιχώριος ή ο Κερυνίτης ποταμός πεποίηκεν.