ΨΥΧΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ

ΚΥΠΡΟΣ - ΣΥΝΟΤΖΙΑΙΡΗ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

Η Κυπριακή ιστορία αρχίζει από την 6η χιλιετηρίδα π.Χ. Όμως ίχνη ανθρώπινης παρουσίας στο νησί υπάρχουν και παλιότερα.

Αυτό που έκανε σημαντική την Κύπρο στην αρχαιότητα πέρα από τη γεωγραφική της θέση είναι η ανακάλυψη πλούσιων κοιτασμάτων χαλκού στο νησί την 3η χιλιετηρίδα π.Χ..

Ο Χαλκός που πιθανότατα έδωσε και το όνομα της στη Κύπρο, σημαντικότατο μέταλο για την εποχή, δημιούργησε εμπορικές σχέσεις της Κύπρου με όλο τον αρχαίο κόσμο. Έτσι η Κύπρος πλούτιζε για αιώνες σας το κύριο εξαγωγικό κέντρο του Χαλκού.

Η εγκατάσταση των Μυκηναίων και των Αχαιών το 15ο αιώνα π.Χ. συνέβαλε ώστε να καταστεί το η Κύπρος σημαντικό κέντρο του Ελληνικού πολιτισμού. Οι Αχαιοί ίδρυσαν ελληνικά βασίλεια στην Κύπρο κατά το Μυκηναϊκό πρότυπο και εισήγαγαν την ελληνική γλώσσα και θρησκεία καθώς και τον ελληνικό τρόπο ζωής. Γιαυτό από εκείνη την εποχή μπορούμε να μιλάμε για μια ελληνική Κύπρο.

Διάφορες αρχαιολογικές σχολές έχουν ανασκάψει πολλούς νεολιθικούς συνοικισμούς στη Κύπρο. Ο πιο σημαντικός όμως είναι ο νεολιθικός οικισμός της Χοιροκοιτίας στη νότια παραλία του νησιού.

1. ΧΟΙΡΟΚΟΙΤΙΑ:

Η Xοιροκοιτία είναι ο καλύτερα διατηρημένος προϊστορικός οικισμός της Kύπρου, που χρονολογείται από την μεταγενέστερη φάση της ακεραμικής νεολιθικής περιόδου (γύρω στο 7000 π.X.). Το 1998 κηρύχθηκε Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς από την ΟΥΝΕΣΚΟ.Ο αρχαιολογικός χώρος ανακαλύφθηκε το 1934 από τον Δρ. Πορφύριο Δίκαιο, διευθυντή του Κυπριακού Τμήματος Αρχαιοτήτων, πραγματοποιώντας έξι ανασκαφές μεταξύ του 1934 και του 1946.

Οι αρχικές του ανακαλύψεις δημοσιεύτηκαν στο Περιοδικό Ελληνικών Σπουδών το 1934. Περισσότερες ανασκαφές πραγματοποιήθηκαν μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1970, όμως διεκόπησαν από την Τουρκική εισβολή στην Κύπρο. Μία γαλλική αποστολή υπό τη διεύθυνση του Αλέν Λε Μπρουν (Alain Le Brun) πραγματοποίησε νέες ανασκαφές το 1977.

Εκτός από τον οικισμό της Χοιροκοιτίας, σημαντικοί νεολιθικοί οικισμοί στην Κύπρο έχουν βρεθεί στην Πέτρα του λιμνίτη, στο Τρουλλί, στην Καλαβασό και στη Σωτήρα. Που έχουν δώσει σημαντικά ευρήματα, πέτρινα αγγεία και εργαλεία, εδώλια αλλά και πήλινα αγγεία με χτενιστή διακόσμηση.

2. ΚΥΘΡΑΙΑ:

Από τους προϊστορικούς χρόνους κατοικήθηκε και η Κυθραία. Οι πρώτοι οικιστές που την έκτισαν ήταν Θρακόφρυγες, οι οποίοι σίγουρα προσέδωσαν κάποιο όνομα στην πόλη, αλλά επειδή τότε δεν είχε εφευρεθεί το αλφάβητο, δεν είχαν τη δυνατότητα να το χαράξουν πάνω σε σκληρό υλικό (πέτρα, μάρμαρο) ούτως ώστε να σωθεί. Μετά το 1200 π.Χ. δηλαδή μετά το τέλος τον Τρωικού πολέμου πολλοί Έλληνες μετανάστες με αρχηγό το Χύτρο, εγγονό του Αθηναίου Ακάμαντος, ήρωα της ομώνυμης φυλής της Αττικής, εγκαταστάθηκαν στην Κύπρο. H λέξη Κυθραία προήλθε από το Χυτρέα, με εναλλαγή του ουρανικού χ στο ουρανικό κ και του οδοντικού τ στο οδοντικό θ, κι αυτό προήλθε από το Χυτρία (=πόλη του Χύτρου).

Σήμερα η Κυθραία στενάζει κάτω από τη μπότα του Αττίλα,

όμως στην ψυχή του Κυθραιώτη άσβεστη είναι η ελπίδα της επιστροφής.

ΚΑΝΕΝΑΣ ΔΕΝ ΞΕΧΝΑ! ΤΙΠΟΤΑ ΔΕΝ ΞΕΧΝΙΕΤΑΙ!

3. ΚΙΤΙΟ:

Η Λάρνακα αποτελεί την άμεση ιστορική συνέχεια του αρχαίου Κιτίου, μιας από τις ελάχιστες πόλεις στον κόσμο που η ίδρυσή τους ανάγεται στα πανάρχαια χρόνια του πρώτου βιβλίου της Αγίας Γραφής. Συγκεκριμένα, στο βιβλίο της Γένεσης γίνεται λόγος για τον ιδρυτή της πόλης, τον Κιττείμ, γιο του Ιαυάν (η Ιωύαν, κατά τη μετάφραση των Ο΄) δηλαδή του Ίωνα, γενάρχη των Ιώνων=Ελλήνων, ο οποίος ήταν γιος του Ιάφεθ και εγγονός του Νώε (2η π.χ.χιλιετηρίδα).

Το Κίτιο υπήρξε από τα πρώτα χρόνια του Χριστιανισμού έδρα Επισκόπου με πρώτο, κατά την πaράδοση, Επίσκοπο τον Άγιο Λάζαρο, ο οποίος κυνηγημένος από τους Ιουδαίους, κατέφυγε σ’ αυτό όπου έζησε τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του.Την πρώτη μαρτυρία για την ύπαρξη βασιλέων και βασιλείων στην Κύπρο την έχουμε από επιγραφή πάνω σε λίθινη στήλη που βρέθηκε στο Κίτιο το 1845. Χρονολογείται γύρω στα τέλη του 8ου αιώνα π.Χ. [707 π.Χ.].

4. ΣΟΛΙΑ:

Η Κύπρος λόγω του ότι ήταν κατάφυτη από δάση κατοικήθηκε πρώτα στα παράλια. Με την πάροδο του χρόνου οι κάτοικοι προωθούνταν στο εσωτερικό του νησιού εκχερσώνοντας και καλλιεργώντας όλο και πιο πολλές εκτάσεις. Άρα όσο πιο κοντά στη θάλασσα είμαστε τόσο πιο αρχαίους οικισμούς βρίσκουμε. Το νερό του

Κλάριου και η εύφορη κοιλάδα του σίγουρα θα έλκυσαν τους αρχαίους Κύπριους να κατοικήσουν σ’ αυτή αρχικά στα παράλια και σιγά-σιγά όλο και πιο βαθειά. Το πιο ξακουστό μέρος της Σολιάς, η Φουκάσα, ονομαζόταν τότε «Βούκασα» (όπως την αναφέρει ο Όμηρος) που σημαίνει πως είχε πολλά βόδια, που έβοσκαν στα λιβάδια της κοιλάδας του Κλάριου. Άρα η γεωργία και η κτηνοτροφία προηγήθηκε της εκμετάλλευσης του χαλκού.

Η εκμετάλλευση της Φουκάσας φαίνεται πως άρχισε από το 3000π.Χ. άρα οι άνθρωποι έφτασαν στην περιοχή της πριν από αυτή την εποχή. Οι λιγοστές ανασκαφές που έγιναν στη γύρω περιοχή σωστά δείχνουν πως τα Κατύδατα, η Λινού-Φλάσου και ο Ατσάς φιλοξένησαν τους πιο αρχαίους οικισμούς της περιοχής. Η περιοχή πρέπει να γνώρισε πληθυσμιακή ακμή μετά το 1200π.Χ. όταν οι Έλληνες ίδρυσαν τους Σόλους και επιδόθηκαν μεθοδικά στην εκμετάλλευση του χαλκού της Φουκάσας. Ιστορικά μετά τη «Βούκασα» το ως τώρα αρχαιότερο όνομα της περιοχής είναι η Φλάσου, σύμφωνα με επιγραφή που αναφέρει «..Νώνων επίτροπον μετάλλων χαλκού κατά τας κώμας Λασ… και Φλάσου..». Αξίζει όμως να αναφερθεί πως και το όνομα της κοινότητας Λινού, σύμφωνα με μια εκδοχή σχετίζεται προς την λατρεία, κατά την αρχαιότητα, του Λίνου, γιου του Απόλλωνα και της Ψαμάθης. Να μη ξεχνούμε τέλος πως το όνομα του ποταμού Κλάριου πιθανότατα οφείλεται στον Κλάριο Απόλλωνα, θεό των αρχαίων Ελλήνων.

(Από το βιβλίο "ΣΟΛΙΑ, παρελθόν, παρόν και μέλλον" του Ανδρέα Χρυσάνθου στην ιστοσελίδα: http://www.soliacy.com/el/solia/solia-articles-2011/178-2011-09-18-19-13-55)