top of page

ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΑΓΙΟΥ ΛΑΖΑΡΟΥ ΣΤΗΝ ΛΑΡΝΑΚΑ

Για το παρακάτω εικονογραφημένο χρησιμοποιήσαμε ως πηγή τη διεύθυνση http://www.cfhdf.gr/paramithi2/page1.htm

ΚΥΠΡΟΣ

 

 

 

 

Η Εκκλησία του Αγίου Λαζάρου

Η Εκκλησία του Αγίου Λαζάρου

Ο Λέων Στ΄

Ο Λέων Στ΄

Δυο άντρες σήκωσαν την πέτρα που έφραζε τον τάφο. Ανάμεσα στο πλήθος, που ήταν μαζεμένο εκεί τριγύρω, ξεχώρισε ένας νέος κι όμορφος άντρας. Προχώρησε και γονάτισε μπροστά στον τάφο. Αφού προσευχήθηκε για λίγο, σηκώθηκε, ύψωσε τα χέρια του στον ουρανό και είπε με δυνατή φωνή: - Λάζαρε, δεύρο έξω!

Το θαύμα έγινε! Μπροστά στα κατάπληκτα μάτια του πλήθους, απ' το σκοτεινό στόμιο του τάφου, ξεπρόβαλε μια λευκοφορημένη μορφή! Ήταν ο Λάζαρος, τυλιγμένος με τα νεκροσάβανά του. Από το πλήθος ξεχώρισαν δυο νέες, η Μάρθα και η Μαρία, που έτρεξαν γιομάτες χαρά, γονάτισαν μπροστά στα πόδια του νεαρού άντρα και του φίλησαν τα χέρια με ευγνωμοσύνη.

- Σ' ευχαριστούμε, Δάσκαλε, που ανάστησες τον αδελφό μας. - Συγχώρησε μας που δεν πιστέψαμε πως μπορούσες να το κάνεις. - Ήταν τέσσερις μέρες θαμμένος εδώ... Ο Χριστός, γιατί αυτός ήταν ο νεαρός άντρας που ανάστησε τον Λάζαρο, χαμογέλασε γλυκά και τους αποκρίθηκε: - Πρέπει να έχετε πίστη σ' εμένα, εγώ είμαι η ανάσταση και η ζωή! Εκείνος που πιστεύει σ' εμένα κι αν πεθάνει, θα ζήσει.

Ο Λάζαρος καταγόταν από τη Βηθανία, μια μικρή κωμόπολη της Παλαιστίνης, κοντά στα Ιεροσόλυμα. Ο Χριστός γνώριζε τον Σίμωνα, τον πατέρα του Λαζάρου, κι επισκεπτόταν το σπίτι του κάθε φορά που πήγαινε στη Βηθανία. Έτσι, έγινε φίλος με τον Λάζαρο και τις αδελφές του, που άκουγαν τη διδασκαλία του Χριστού και πίστευαν σ' αυτόν.

-Όλο και περισσότερος κόσμος άρχισε να πιστεύει στο Χριστό, είπε με οργή ένας νεαρός Ιουδαίος. - Κι όσοι βλέπουν, να περπατά ανάμεσά τους ο Λάζαρος, που τον είχαν για νεκρό, πιστεύουν στις διδασκαλίες του, είπε ένας γέρος. - Πρέπει να σκοτώσουμε το Λάζαρο, για να εξαφανίσουμε τη ζωντανή απόδειξη του θαύματος, είπαν όλοι με μια φωνή.

Ένα άγριο κυνηγητό άρχισε για τους Χριστιανούς. Έγιναν πολλές συλλήψεις κι εκτελέσεις. Ανάμεσα σ' αυτούς που μαρτύρησαν, τότε, για την πίστη τους στο Χριστό, ήταν κι ο Στέφανος. Γύρω στο 36 μ.Χ., οι φίλοι και οι μαθητές του Χριστού αναγκάστηκαν να φύγουν από τα Ιεροσόλυμα, για να συνεχίσουν αλλού το έργο τους.

Έτσι λοιπόν, κι ο τριαντάχρονος Λάζαρος, κυνηγημένος από τους Ιουδαίους, μπήκε σ' ένα καράβι κι έφυγε απ' την πατρίδα του. Μετά από ταξίδι δυο ημερών, το καράβι έφτασε στην Κύπρο. Εκεί, το 45 μ.Χ., τον συναντούν οι Απόστολοι Παύλος και Βαρνάβας και τον χειροτονούν πρώτο επίσκοπο της αρχαίας πόλης του Κιτίου, της σημερινής Λάρνακας.

Ο Λάζαρος έζησε άλλα τριάντα χρόνια, μετά την ανάστασή του από τον Χριστό. Όλα αυτά τα χρόνια ο Άγιος τα πέρασε σκυθρωπός κι αγέλαστος. Κι αυτό, γιατί στον Άδη, όπου έμεινε για τέσσερις μέρες, είδε πολλά θαυμαστά κι ανείπωτα

Η μοναδική φορά που στα χείλη του Αγίου ζωγραφίστηκε ένα πικρό, αχνό χαμόγελο, ήταν, όταν στην αγορά της πόλης, αντίκρισε μια μέρα κάποιον να κλέβει ένα πήλινο αγγείο. «Κοιτάξτε», είπε στους φίλους που ήταν μαζί του, «το ένα χώμα κλέβει το άλλο»!

Έξω απ' το Κίτιο, υπήρχε ένα μεγάλο, πλατύφυλλο αμπέλι. Λίγο πριν τον τρυγητό, όταν στα κλήματα κρέμονταν μεγάλα τσαμπιά με ζουμερά, ώριμα σταφύλια, ο Άγιος έτυχε να περνά απ' εκεί δίπλα. Είχε κάνει ώρες πεζοπορίας και διψούσε αφάνταστα. Μέσα στ' αμπέλι εργαζόταν μια γυναίκα, η ιδιοκτήτριά του.

- Σας παρακαλώ, κυρία μου, είπε όλο ευγένεια, μου κόβετε ένα τσαμπί; Πεθαίνω απ' τη δίψα. Η σκληρή και άπονη γυναίκα, όμως, τον αποπήρε: - Πήγαινε, γέροντα, στη δουλειά σου. Ο τόπος αυτός μόνο αλάτι βγάζει κι όχι σταφύλια.

Ο Άγιος, για να τιμωρήσει την απονιά της, έκανε το θαύμα του. - Μακάρι, της είπε, να δίνει πάντα αλάτι αυτός ο τόπος. Κι ευθύς ο αμπελώνας έγινε μια απέραντη αλυκή. Είναι η σημερινή αλυκή, που βρίσκεται λίγο έξω απ' την πόλη της Λάρνακας. Κι οι εργάτες που μαζεύουν σήμερα τ' αλάτι, λένε πως, όταν σκάβουν, βρίσκουν ακόμα ρίζες και κορμούς του αμπελιού αυτού.

Όταν πέθανε ο Άγιος, οι κάτοικοι του Κιτίου, που τον αγαπούσαν πολύ γιατί τους βοηθούσε σε κάθε τους δύσκολη στιγμή, τον θάψανε σε μια λαξευτή λάρνακα, που είχε σκαλισμένη την επιγραφή: «Λάζαρος ο τετραήμερος και φίλος του Χριστού». Το μαρμάρινο αυτό φέρετρο τοποθετήθηκε σ' ένα μικρό εκκλησάκι.

Το ιερό λείψανο του Αγίου, μετά από πολλά χρόνια, στα 890 μ.Χ., μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη, με εντολή του Αυτοκράτορα Λέοντα του 6ου του Σοφού. Γι' αντάλλαγμα ο Αυτοκράτορας έστειλε χρήματα και καλούς τεχνίτες στην Κύπρο κι έκτισαν στη Λάρνακα μεγαλόπρεπο ναό, που φέρει το όνομα του Αγίου.

Η πανέμορφη αυτή εκκλησία, με το επίχρυσο, ξυλόγλυπτο τέμπλο της, κτίστηκε πάνω στον τάφο του Αγίου, στη θέση της παλαιότερης, μικρής εκκλησίας. Με μερικές αλλαγές που έγιναν στο πέρασμα των αιώνων, η εκκλησία αυτή σώζεται μέχρι τις μέρες μας κι είναι το στολίδι της Λάρνακας. Κάτω από το ιερό βήμα βρίσκεται μια κρύπτη με τον μαρμάρινο τάφο του Αγίου Λαζάρου.

Η μνήμη του Αγίου γιορτάζεται το Σάββατο πριν από την Κυριακή των Βαΐων, που ονομάζεται Σάββατο του Λαζάρου. Ένα έθιμο, που υπάρχει μόνο στην Κύπρο, σε σχέση με τον Άγιο, είναι το ακόλουθο: Ένα παιδί στολισμένο με κίτρινα λουλούδια, ξαπλώνει στη γη παριστάνοντας τον πεθαμένο Λάζαρο. Τ' άλλα παιδιά τραγουδούν την ιστορία του. Όταν φτάσουν στον στίχο, «Λάζαρε, δεύρο έξω», το παιδί σηκώνεται όρθιο, όπως ο αναστημένος από το Χριστό Λάζαρος

Η υπέροχη πέτρινη εκκλησία του Αγίου Λαζάρου είναι κτισμένη στην παραλιακή ζώνη της πόλης της Λάρνακος και αποτελεί το λατρευτικό κέντρο του Αγίου Λαζάρου στην Κύπρο. Η σχέση του αγίου με το νησί υπήρξε στενή. Μετά την έγερσή του κατέφυγε στην Κύπρο όπου συναντήθηκε με τους Αποστόλους Παύλο και Βαρνάβα, οι οποίοι τον χειροτόνησαν επίσκοπο Κιτίου. Οι πηγές αναφέρουν ότι τάφηκε σε μαρμάρινη λάρνακα η οποία έφερε την επιγραφή «Λάζαρος ὁ τετραήμερος καί φίλος τοũ Χριστοũ». Με εντολή του αυτοκράτορα Λέοντος Στ, τα λείψανα του αγίου μεταφέρθηκαν από το Κίτιο στην Κωνσταντινούπολη. Κατά την παράδοση η ανέγερση του ναού εντάσσεται στην ίδια περίοδο (αρχές 10ου αιώνα), και πραγματοποιήθηκε με αυτοκρατορική χορηγία ως αντάλλαγμα της μεταφοράς του λειψάνου στην Κωνσταντινούπολη. 

 

Ο αρχιτεκτονικός τύπος του ναού ανήκει στην κατηγορία του σύνθετου σταυροειδούς εγγεγραμμένου με τρούλο. Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας ο ναός μετατράπηκε σε ισλαμικό τέμενος και το 1589 πουλήθηκε στην ορθόδοξη κοινότητα έναντι 3.000 άσπρων. Μέχρι το 1784 ο ναός χρησιμοποιείτο και από τους καθολικούς, οι οποίοι λειτουργούσαν στο ναό μόνο δύο μέρες το χρόνο. Το κωδωνοστάσιο του ναού είναι κτίσμα του 1857 με νεογοτθικά και νεοκλασσικά στοιχεία. Μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα σώζονταν στο εσωτερικό του ναού σπαράγματα τοιχογραφιών.

 

Ο μνημειώδης αυτός ναός αποτελεί το ωραιότερο κόσμημα της Λάρνακος. Πριν από δυόμιση αιώνες, ο Ρώσος μοναχός Βασίλειος Βάρσκυ έγραφε πολύ χαρακτηριστικά: «Παρα την αποβάθρα ευρίσκεται ο ναός του Αγίου Λαζάρου, ευρύχωρος και υψηλός, στερεά ωκοδομημένος, ως βασιλικόν παλάτιον…»

 

bottom of page