ΚΥΠΡΟΣ  ΔΕΝ  ΞΕΧΝΩ...

ΜΟΝΗ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΒΑΡΝΑΒΑ, ΚΥΠΡΟΣ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Το μοναστήρι του Αποστόλου Βαρνάβα ιδρύθηκε στα τέλη του 5ου αιώνα από τον Αρχιεπίσκοπο Ανθέμιο με χορηγίες του αυτοκράτορα Ζήνωνος και άλλων πλουσίων, 3 περίπου χλμ. δυτικά της Σαλαμίνας. Το κτήριο ανοικοδομήθηκε στο χώρο όπου κατά την πρώτη ιεραποστολική περιοδεία ο Απόστολος Ανδρέας αναγκάστηκε να αποβιβαστεί από το καράβι του και με θαυματουργό τρόπο φανέρωσε πηγή νερού.

Το μοναστήρι που έκτισε ο Ανθέμιος περιλάμβανε μεγάλη τρίκλιτη βασιλική που περιεβάλλετο από διαδρόμους και είχε νάρθηκα και αίθριο τετράστωο, γύρω από το οποίο έκτισε τα κελλιά των μοναχών και ξενώνες.

Ο μοναχός Αλέξανδρος σε εγκώμιό του προς τον Απόστολο Βαρνάβα κάμνει σύντομη, αλλά περιεκτική περιγραφή της εκκλησίας και του μοναστηριού που έκτισε ο Ανθέμιος μετά την επιστροφή του στην Κύπρο από την Κωνσταντινούπολη, όπου χάρισε το ευαγγέλιο που βρήκε στο στήθος του λειψάνου του Αποστόλου Βαρνάβα στον αυτοκράτορα Ζήνωνα που επεκύρωσε το αυτοκέφαλο της Εκκλησίας της Κύπρου.

Αργότερα, κατά τη διάρκεια των αραβικών επιδρομών η ξυλόστεγη βασιλική καταστράφηκε και αντικαταστάθηκε από μια τρίκλιτη καμαροσκέπαστη βασιλική, παρόμοια μ’ εκείνες της Καρπασίας. Στην καμαροσκέπαστη αυτή βασιλική ανήκει ο βόρειος και τμήμα του δυτικού τοίχου της σημερινής εκκλησίας.
 

Οι Τούρκοι κατακτητές δεν επιτρέπουν ούτε τη συντήρηση του μοναστηριού, που βρίσκεται ετοιμόρροπο και ερειπωμένο. Το μοναστήρι λειτουργείται σήμερα μόνο μερικές φορές τον χρόνο, όταν οι κατοχικές αρχές επιτρέπουν σε λίγους προσκυνητές να μεταβούν στο κατεχόμενο μοναστήρι. 

Πηγή: Διδάσκοντας τη Βυζαντινή Κύπρο μέσα από τις πηγές.

(ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ,  ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ, ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ, ΛΕΥΚΩΣΙΑ). 

Το όραμα του Ανθέμιου και η εύρεση του λειψάνου του Αποστόλου Βαρνάβα

Εύρεση του λειψάνου του Αποστόλου Βαρνάβα (485-89)

 

Βαρνάβα τοῦ ἀποστόλου τὸ λείψανον εὑρέθη ἐν Κύπρῳ ὑπὸ δένδρον κερατέαν, ἔχον ἐπὶ τοῦ στήθους τὸ κατὰ Ματθαῖον Εὐαγγέλιον ἰδιόγραφον τοῦ Βαρνάβα. Ἐξ ἧς προφάσεως καὶ περιγεγόνασι Κύπριοι τοῦ αὐτοκέφαλον εἶναι τὴν κατ’ αὐτοὺς μητρόπολιν καὶ μὴ τελεῖν ὑπὸ Ἀντιόχειαν. Τὸ δὲ τοιοῦτον Εὐαγγέλιον Ζήνων ἀπέθετο ἐν τῷ παλατίῳ ἐν τῷ ἁγίῳ Στεφάνῳ.

 

Το λείψανο του Αποστόλου Βαρνάβα βρέθηκε στην Κύπρο κάτω από μια χαρουπιά, έχοντας πάνω στο στήθος του το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο, γραμμένο από τον ίδιο το Βαρνάβα. Με αυτό το επιχείρημα οι Κύπριοι κατάφεραν να γίνει η μητρόπολή τους αυτοκέφαλη και να μην τελεί υπό τον έλεγχο [του Πατριαρχείου] της Αντιόχειας. Το ευαγγέλιο αυτό ο [αυτοκράτορας] Ζήνων το τοποθέτησε στο παλάτιο, στο ναό του Αγίου Στεφάνου.

Θεόδωρος Αναγνώστης, Εκκλησιαστική Ιστορία, PG 86, 184.