Κάνθος Τηλέμαχος (1910-1993). Χαράκτης και ζωγράφος.Το 1984 το χαρακτικό του έργο Σκληροί χρόνοι βραβεύεται στην XV Μπιενάλε της Αλεξάνδρειας.
ΚΥΠΡΙΩΝ ΕΡΓΑ... ΚΥΠΡΟΣ
![]() | ![]() |
---|---|
![]() | ![]() |
![]() |
Κώστας Μόντης, «Στιγμές της Εισβολής»
Είναι δύσκολο να πιστέψω πως μας τους έφερε η θάλασσα της Κερύνειας,
είναι δύσκολο να πιστέψω
πως μας τους έφερε η αγαπημένη θάλασσα της Κερύνειας.
Πικρή θάλασσα της Κερύνειας
που πρέπει να αποσύρουμε πια τους στίχους που σου γράψαμε.
Σκέψου να μας γίνει βραχνάς η οροσειρά της Κερύνειας
σκέψου να την κοιτάμε με τρόμο,
σκέψου να την υποψιαζόμαστε,
σκέψου να τη μισάμε!
Ανασήκωσε την πλάτη
κι απόσεισέ τους Πενταδάκτυλέ μου,
ανασήκωσε την πλάτη κι απόσεισέ τους.
Κώστας Μόντης, «Και τι θα γίνει τώρα..»
Και τι θα γίνει τώρα,Θα σχίσουμε τα παλιά μας τετράδια
Που΄ταν γεμάτα χρωματιστή «Ένωση»
Θα σχίσουμε τα παλιά μας σχολικά τετράδια
Που΄ταν γεμάτα «Ένωση» διακοσμημένα
με γιασεμιά και Λεμονανθούς και μαργαρίτες,
Θα σχίσουμε τα παλιά αναγνωστικά των παιδιών μας
Με τις ελληνικές σημαίες.
Θα πετάξουμε τα’ αγαπημένο αναμνηστικό
σκουφί του Γυμνασίου
Με την «Ένωση» στο γείσο
Θα πετάξουμε το χάρακά τους
Και την τσάντα και τη μπάλα και το ποδήλατο
Που γράφαν «Ένωση»;
Αλήθεια, Πέστε μου, τι θα γίνει τώρα;
ΚΩΣΤΑΣ ΜΟΝΤΗΣ.
Έτος Μνήμης Κώστα Μόντη έχει ανακηρυχθεί το 2014 για την Μεγαλόνησο, ύστερα από απόφαση του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού της Κύπρου, με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννηση του μεγάλου Έλληνα Κύπριου ποιητή και τα 10 χρόνια από το θάνατό του. Ο Κώστας Μόντης (18 Φεβρουαρίου 1914 - 1η Μαρτίου 2004) θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές, συγγραφείς, μυθιστοριογράφος και συγγραφέας θεατρικών έργων, του 20ου αιώνα.


ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ ΚΑΝΘΟΣ
Ο Τηλέμαχος Κάνθος γεννήθηκε στο χωριό Άλωνα τον Φεβρουάριο του 1910.
Στην μεγάλη καλλιτεχνική του πορεία ασχολήθηκε με διάφορα εικαστικά είδη: το σχέδιο, τη ζωγραφική (υδατογραφία, ελαιογραφία) και τη χαρακτική.
Στη σειρά των έντεκα ξυλογραφιών του Σκληροί Χρόνοι (1976 – 78) τονίζει τα έντονα συναισθήματα πόνου, οδύνης και καρτερικότητας από την τουρκική εισβολή, χρησιμοποιώντας μαύρο και άσπρο χρώμα.
Πέθανε στις 18 Νοεμβρίου του 1993.
Έτρεφε μεγάλη αγάπη για την πατρίδα, τους συνανθρώπους του, την τέχνη και την αλήθεια. Σεβόταν τους ομότεχνούς του και βοηθούσε νέους ανθρώπους πάνω στις καλλιτεχνικές τους αναζητήσεις και ανησυχίες.

Κώστας Μόντης, Πενταδάχτυλος,
Ιούλιος - Αύγουστος 1974
Να που χρειάστηκε τώρα
Η μούντζα της απαλάμης σου,
Να που ξηγήθηκε τώρα
Η ανεξήγητη μούντζα της υψωμένης απαλάμης σου.
Μούντζωσέ μας, Πενταδάχτυλε ακριβέ,
έτσι π αφήσαμε τόσο άφρονα να τουρκοπατηθείς.
Κώστας Μόντης, Τουρκική εισβολή
— Τη θλίψη σου, παππούλη μου, καταλαβαίνω, μα
αυτές τις μπότες σου τις λασπωμένες
τι τις φυλάς τόσο πολύτιμα;
Να τη φιλήσεις έμεινε
τη λάσπη που παρέμεινε.
Τουλάχιστο δεν τις ξεπλένεις;
Σε βλέπω και λυπάμαι έτσι που μένεις
και ξεχασμένος τις κοιτάς ώρες πολλές.
—Να τις ξεπλύνω, γιε μου; Τι μου λες!
Μ αυτές είν τις αγαπημένες
που πότισα πορτοκαλιές
για τελευταία φορά.
Η λάσπη τους είναι του Μόρφου χώμα
που σαν να πρόβλεπε τον χωρισμό
όσο περσότερο μπορούσε κόλλησε και μένει ακόμα.
Τις μπότες μου, παιδάκι μου, θα καθαρίσω
όταν στου Μόρφου το περβόλι μου
θα πάω ξανά να το ποτίσω.