Οδόν Ελευθερίας ή θανάτου...

 

Παρ’ όλο τον αγώνα που έγινε με το Ενωτικό Δημοψήφισμα της 15ης Ιανουαρίου 1950, οι Άγγλοι δεν συγκινούνται. Δεν έχουν σκοπό να φύγουν από το νησί. Τις διαθέσεις της αγγλικής πολιτικής εξέφρασε με ιταμότητα ο υφυπουργός Αποικιών Χόπκινσον τον Ιούλιο του 1954 στη Βουλή των Κοινοτήτων με την εξής δήλωσή του:

 

«Η Κύπρος ως στρατηγική περιοχή ουδέποτε (never) θα μπορούσε να τύχη αυτοδιαθέσεως».

 

Οι Κύπριοι πλέον καταλαβαίνουν ότι με τη διπλωματία είναι αδύνατο να πετύχουν την ελευθερία τους. Η λύση που απομένει είναι μία· η ένοπλη εξέγερση. Ως Έλληνες γνωρίζουν ότι η λευτεριά δε χαρίζεται, αλλά κερδίζεται με αγώνες και θυσίες.

 

Πολύ εκφραστικοί είναι οι στίχοι του ποιητή Γιάννη Παπαδόπουλου:

 

«Όταν πια είδαμε κι αποείδαμε :

με τα τηλεγραφήματα και τες πρεσβείες,

κλείσαμε τη μικρή μας ζωή σ’ ένα φάκελλο μικρό

που να χωράει στη φούχτα μιας μαθητριούλας,

στον προβολέα ενός ποδηλάτου,

στη ράχη ενός βιβλίου

και γράψαμε με κόκκινο μελάνι τη διεύθυνση:

Αξιότιμον Ελληνικόν Κυπριακόν λαόν,

Οδόν Ελευθερίας η θανάτου

Χωριά και πόλεις,

Κύπρον».

 

Έτσι αρχίζει ένας νέος αγώνας. Ο ηρωικότερος, ο ευγενέστερος, ο αγνότερος και συγκινητικότερος αγώνας που έχει να παρουσιάση η κυπριακή ιστορία, ίσως και η πανελλήνια και παγκόσμια ιστορία· Ο αγώνας της ΕΟΚΑ, που άρχισε την 1η Απριλίου 1955.