ΤΖΙΥΠΡΟΣ ΜΟΥ ΑΝΕΡΑΔΑ ΜΟΥ
Πολιτιστική κληρονομιά.
ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΙΣΒΟΛΗ.
ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ ΚΑΤΕΣΤΡΕΨΑΝ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΣΤΑ ΚΑΤΕΧΟΜΕΝΑ.
Η Κύπρος είναι μια χώρα με μοναδική ιστορία και αρχαίο πολιτισμό που χρονολογείται από το 9,000 π.Χ. Λόγω της γεωγραφικής της θέσης, η Κύπρος ασπάστηκε από πολύ νωρίς τον Χριστιανισμό και σαν αποτέλεσμα έχει μια από τις σπουδαιότερες συλλογές Βυζαντινής τέχνης στον κόσμο. Σημαντικός αριθμός εκκλησιών, παρεκκλησιών και μοναστηριών είναι διακοσμημένες με παλαιοχριστιανικά και μεσαιωνικά ψηφιδωτά, τοιχογραφίες και εικόνες ανεκτίμητης αξίας.
Μια από τις πιο θλιβερές συνέπειες της τουρκικής εισβολής του 1974 και της παράνομης κατοχής του 36.2% του κυπριακού εδάφους, είναι η βίαιη και συστηματική καταστροφή της πολιτιστικής και θρησκευτικής κληρονομιάς στα κατεχόμενα. Εκατοντάδες ιστορικά και λατρευτικά μνημεία σε διάφορα σημεία των κατεχομένων περιοχών έχουν καταστραφεί, λεηλατηθεί και υποστεί βανδαλισμούς. Έχουν επίσης πραγματοποιηθεί παράνομες “ανασκαφές” και πολιτιστικοί θησαυροί έχουν κλαπεί από μουσεία και ιδιωτικές συλλογές στα κατεχόμενα και έχουν πωληθεί στο εξωτερικό.
Περισσότερες από 550 Ελληνορθόδοξες εκκλησίες, παρεκκλήσια και μοναστήρια σε πόλεις και χωριά των κατεχομένων περιοχών έχουν λεηλατηθεί, υποστεί εσκεμμένους βανδαλισμούς και σε αρκετές περιπτώσεις κατεδαφιστεί. Πολλoί χριστιανικοί χώροι λατρείας έχουν μετατραπεί σε τζαμιά, αποθήκες του κατοχικού στρατού, στάβλους και αχυρώνες, γεγονός που αποδεικνύει σαφώς ότι η θρησκευτική κληρονομιά στα κατεχόμενα υπήρξε στόχος των κατοχικών αρχών στο πλαίσιο της πολιτικής αλλοίωσης της πολιτιστικής ταυτότητας της περιοχής. Επιπρόσθετα, σημαντικά πολιτιστικά μνημεία και χώροι λατρείας εξακολουθούν να μην είναι προσβάσιμα επειδή βρίσκονται μέσα σε «στρατιωτικές ζώνες» του Τουρκικού κατοχικού στρατού.
Η τύχη των εκκλησιαστικών κειμηλίων των ναών αυτών, που υπολογίζονται στις 20,000, παραμένει άγνωστη. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της Κυπριακής Αστυνομίας, πάνω από 60,000 πολιτιστικά αντικείμενα έχουν μεταφερθεί παράνομα σε ξένες χώρες μετά το 1974. Πολύ σημαντικές και ανεκτίμητες εικόνες περιήλθαν στην κατοχή οίκων δημοπρασίας και πωλήθηκαν παράνομα στο εξωτερικό από εμπόρους τέχνης. (Πηγή: Υπουργείο Εξωτερικών).
Κυπριακά μνημεία στον κατάλογο παγκόσμιας κληρονομιάς UNESCO
Η Συνθήκη για την Προστασία της Παγκόσμιας Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς, που υιοθετήθηκε από την UNESCO το 1972, σηματοδότησε μια νέα εποχή στη διατήρηση των πολιτιστικών και φυσικών χώρων και μνημείων των κρατών μελών. Η Κυπριακή Δημοκρατία επικύρωσε τη Συνθήκη το 1975 και από τότε άρχισε η διαδικασία για την εγγραφή κυπριακών χωρών και μνημείων στον πλέον διάσημο κατάλογο του κόσμου , τον κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.
Τα αυστηρά κριτήρια βάσει των οποίων γίνεται η αξιολόγηση των προταθέντων για συμπερίληψη στον Κατάλογο διασφαλίζουν ότι ο Κατάλογος Παγκόσμιας Κληρονομιάς περιλαμβάνει πραγματικά χώρους και μνημεία εξαιρετικής σημασίας και ομορφιάς. Από τη στιγμή που ένας χώρος ή μνημείο περιληφθεί στον Κατάλογο, τότε αυτό πρέπει να συντηρείται τόσο από τη φυσική φθορά όσο κι από κινδύνους που προέρχονται από ανθρώπινους παράγοντες ώστε και εμείς αλλά και οι μελλοντικές γενιές να έχουμε την ευκαιρία να αντλούμε ευχαρίστηση και έμπνευση από τα μοναδικά αυτά υπολείμματα του παρελθόντος. Την ευθύνη για τη συντήρηση των μοναδικών αυτών χωρών και μνημείων στην Κύπρο έχει το κυπριακό Τμήμα Αρχαιοτήτων.
Με χρονολογική σειρά, παρατίθενται πιο κάτω οι κυπριακοί χώροι και τα μνημεία που έχουν περιληφθεί στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO:
• 1980- Oι αρχαιολογικοί χώροι της Κάτω Πάφου (μωσαϊκά, Τάφοι των Βασιλέων, περιοχή Χρυσοπολίτισσας, περιοχή Θεάτρου), της Παλαίπαφου και των Κουκλιών (Ναός της Αφροδίτης και Πέτρα του Ρωμιού)
• 1985- Εννιά Βυζαντινές εκκλησίες στα βουνά του Τροόδους (Παναγία της Ασίνου στο Νικητάρι, Άγιος Νικόλαος της Στέγης στην Κακοπετριά, Παναγία του Άρακα στα Λαγουδερά, Μοναστήρι Αγίου Ιωάννη Λαμπαδιστή στον Καλοπαναγιώτη, Παναγία του Μουτουλλά, Τίμιος Σταυρός στο Πελένδρι, Αρχάγγελος Μιχαήλ στον Πεδουλά, Τίμιος Σταυρός του Αγιασμάτι στην Πλατανιστάσα και Παναγία της Ποδίθου στη Γαλάτα).
• 1998- Ο νεολιθικός οικισμός της Χοιροκοιτίας
• 2002- Η εκκλησία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος προστέθηκε στον κατάλογο των εννέα βυζαντινών εκκλησιών της περιοχής Τροόδους. (Πηγή: Γραφείο τύπου και πληροφοριών).